Bắc Kim Thang

Dưới đây là phân tích lyric bài hát “Bắc Kim Thang” của Ricky Star, một bản nhạc rap độc đáo dựa trên bài đồng dao quen thuộc để kể một câu chuyện dân gian ma mị.

---

 

Phân tích lyric “Bắc Kim Thang” – Ricky Star

 

“Bắc Kim Thang” của Ricky Star là một trong những tiết mục gây ấn tượng mạnh tại Rap Việt 2020. Anh đã biến tấu một bài đồng dao quen thuộc của trẻ thơ thành một tác phẩm rap mang màu sắc kinh dị, ma mị, lồng ghép những yếu tố văn hóa tâm linh của Việt Nam, đặc biệt là miền Tây Nam Bộ. Bài hát không chỉ là câu chuyện kể lại, mà còn là lời cảnh tỉnh về những cạm bẫy vô hình trong cuộc sống.

 

1. Phần mở đầu: Biến tấu từ đồng dao

 

Ricky Star sử dụng trực tiếp bài đồng dao “Bắc Kim Thang” làm phần nền. Điều này tạo ra một sự tương phản mạnh mẽ: một giai điệu vui tươi, hồn nhiên lại được dùng để kể một câu chuyện u ám. Sự kết hợp này ngay lập tức gây tò mò và thu hút người nghe.

• “Bắc kim thang, cà lang bí rợ. / Cột qua kèo là kèo qua cột…”: Bài đồng dao này vốn dĩ không có nội dung rõ ràng, nhưng Ricky Star đã dùng nó như một khung sườn để “ghép” vào đó câu chuyện của riêng mình. Đây là một cách chơi chữ và kể chuyện rất sáng tạo.

 

2. Ver 1: Tạo không gian ma mị và giới thiệu bối cảnh

 

Ở Ver 1, Ricky Star tạo ra không gian và bối cảnh cho câu chuyện, mang đậm chất tâm linh dân gian.

• “Đóng hết cửa và tắt hết đèn / Để nghe chuyện kể dân gian”: Anh mời gọi người nghe tham gia vào một buổi “kể chuyện ma” đậm chất Việt Nam. Hành động “đóng cửa, tắt đèn” tạo nên cảm giác rờn rợn, hồi hộp.

• “Bỏ vào lon 1, 2 viên kẹo xong rồi mình thắp cây nhang / Vì âm binh sẽ trở về vào tháng 7”: Hình ảnh “thắp nhang” và “tháng 7” (tháng cô hồn) gợi nhắc đến những nghi lễ tâm linh truyền thống, đặc biệt là “cô hồn tháng 7”, nơi người ta tin rằng các linh hồn sẽ trở về dương gian.

• “Bản cầu cơ dân chơi hay mang ra đây đi xin số / Nhưng mục đích chính là xin con số về đập con lô”: Ricky Star không chỉ kể chuyện ma mà còn lồng ghép những hiện thực xã hội. Anh châm biếm những người lợi dụng tâm linh để cầu may, cầu danh lợi (như cầu cơ để “xin số đề, số lô”). Điều này cho thấy mặt trái của niềm tin mù quáng.

• “Và nối tiếng miền Tây chính là Châu Đốc An Giang / Thất Sơn Bảy Núi trấn giữ linh hồn lang thang”: Anh đưa người nghe đến bối cảnh cụ thể là miền Tây Nam Bộ, một vùng đất nổi tiếng với nhiều câu chuyện tâm linh, huyền bí. “Thất Sơn Bảy Núi” là một địa danh nổi tiếng, được cho là nơi có nhiều huyền thoại về “ma da”.

 

3. Ver 2: Kể lại câu chuyện dân gian

 

Phần này, Ricky Star bắt đầu kể câu chuyện dựa trên bài đồng dao gốc.

• “Chú bán ếch và anh bán dầu bắt đầu kết đôi thành bạn / Tình cảm anh em của họ khăng khít như là bầu bí một giàn”: Anh gán cho các nhân vật trong bài đồng dao một câu chuyện, một mối quan hệ. “Chú bán ếch” và “chú bán dầu” không còn là nhân vật đơn thuần mà trở thành bạn thân, tạo nên sự đồng cảm cho người nghe.

• “Rồi con bìm bịp và con le le / Đưa cho điểm báo là. / Đừng đi ngang qua con sông kia trước khi đến 6 giờ”: Hai con chim “bìm bịp” và “le le” trong bài đồng dao nay trở thành những sứ giả, báo hiệu điềm gở. Chi tiết này thể hiện sự sáng tạo trong cách biến đổi nhân vật.

• “Đi qua đó nhớ phải ngó coi chừng ma da kéo giò”: Ricky Star trực tiếp nhắc đến truyền thuyết “ma da” (linh hồn những người chết đuối dưới sông), một nỗi ám ảnh có thật trong văn hóa dân gian miền sông nước.

• “Cây cầu (trơn trơn trơn trơn). / Chờ người lang thang qua là lấy mạng”: Anh mô tả cây cầu trơn trượt, một chi tiết nhỏ nhưng đầy ám ảnh, là cái bẫy vô hình của những linh hồn.

• “Tước đi ánh sáng chú bán dầu rơi vào đêm tàn”: Chú bán dầu là nạn nhân đầu tiên, và cái chết của chú được miêu tả bằng những ngôn từ thơ mộng nhưng đầy bi kịch.

• “Kết cục người đi ngang qua đây chỉ để lại xác thịt. / Mắt buồn người ơi ở lại làm chi giữa cuộc đời bất hạnh.”: Lời rap cuối đầy xót xa, không chỉ kể lại cái chết mà còn là lời tự vấn về ý nghĩa của sự sống và cái chết. “Lời hát cốt cũng là cảnh báo đời sau” cho thấy câu chuyện này không chỉ là giải trí mà còn mang thông điệp.

 

Tổng kết

 

“Bắc Kim Thang” của Ricky Star là một tác phẩm xuất sắc vì sự sáng tạo trong cách sử dụng chất liệu dân gian. Anh đã biến một bài đồng dao quen thuộc thành một câu chuyện rap đầy kịch tính, ma mị, kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố kinh dị, tâm linh và thực tế xã hội. Bài hát không chỉ là một màn trình diễn ấn tượng mà còn là lời nhắc nhở về những cạm bẫy trong cuộc sống, rằng đôi khi, những điều quen thuộc, tưởng chừng vô hại lại có thể ẩn chứa những mối nguy hiểm.